Op onze aarde vinden wij drie levensvormen: planten, dieren en mensen. Als wij de interne verschillen binnen deze drie soorten even buiten beschouwing laten, kunnen we de soorten verdelen in vier mogelijke groepen.
Groep 1 wenst te onderdrukken.
Groep 2 wenst niet onderdrukt te worden.
Groep 3 wenst te onderdrukken en niet onderdrukt te worden.
Groep 4 wenst te onderdrukken en ook onderdrukt te worden.
Dat enige vorm van leven voor groep 4 zal kiezen lijkt mij vrij onwaarschijnlijk, hoewel ...?

Dat zowel plant, dier als mens voor groep 1 zal kiezen is aannemelijk, daar alle soorten de neiging hebben te willen heersen over wat ze als minder beschouwen, ook binnen de eigen soort.
Dat zowel plant, dier als mens voor groep 2 zal kiezen is zeer waarschijnlijk, daar geen enkele soort erop gesteld is overheerst te worden, ook niet binnen de eigen soort.
Daar groep 3 de wensen van de groepen 1 en 2 in zich verenigt, moet het mogelijk zijn ook de soorten uit groep 1 en 2 in groep 3 te verenigen. Een probleem dat zich hierbij voordoet is het beperkte vermogen tot communicatie tussen de soorten.

Het meest beperkt in deze groep zijn de planten. Zij kunnen ons wel hun verlangens of ongerief kenbaar maken (slap gaan hangen door een teveel of tekort aan water, verkleuren door een teveel of tekort aan zon, enz.), zij kunnen ons echter niet duidelijk maken dat zij onze verlangens begrepen hebben. Deze "onvolmaaktheid" houdt geenszins in, dat de mens en het dier geen rekening moeten houden met de behoeften der planten. Immers zowel mens als dier kunnen niet in leven blijven zonder het bestaan der planten.

Daarentegen beschikken planten over een groot aanpassingsvermogen ten aanzien van veranderende klimatologische en ecologische omstandigheden, die de soort onafhankelijk maakt van mens en dier. Ik vraag me zelfs af of er geen plantensoorten zijn die als enige levensvorm in staat zijn een wereldomvattende nucleaire oorlog te doorstaan.

Bekijk ik daarnaast hoe bijvoorbeeld een Echeveria Setosa afsterft om het leven te gunnen aan een aantal jonge planten, dan geloof ik dat zowel mensen als dieren van de planten nog iets kunnen leren over opofferingsgezindheid Ik wil hiermee niet beweren dat een vrouw na één of meerdere kinderen maar moet sterven). Toch een kanshebber voor groep 4?

Bekijken we de communicatiemogelijkheden tussen mens en dier als soort, en binnen de soorten naar verschillen in ras of afkomst, dan kunnen we een opmerkelijke gelijkenis constateren. Zowel binnen de soort "mens" als binnen de soort "dier" worden verschillende uitdrukkingsmiddelen, talen, gehanteerd. Een volkomen communicatie tussen verschillende talen is niet mogelijk, hoewel sommige talen dermate veel op elkaar lijken, dat een min of meer beperkte conversatie mogelijk is. Zo zal een Spanjaard eerder een Braziliaan begrijpen dan een Rus, en zal een vos eerder een wolf begrijpen dan een vogel.

Ook bestaat er een beperkte mogelijkheid tot communicatie tussen de soorten mens en dier over en weer. Zo kan een mens een hond iets duidelijk maken door intonatie van de stem, al dan niet gepaard gaande met gebaren. Zo kan de hond de mens duidelijk amken dat hij naar buiten wil door te blaffen en naar de deur te lopen.

Als verschil in communicatiemogelijkheid tussen mens en dier wordt algemeen aangenomen, dat een dier niet beschikt over het vermogen om te lezen en te schrijven. Is hier werkelijk sprake van onvermogen? Of is hier sprake van een ontbreken bij het dier van de behoefte om te leren lezen en schrijven? Immers, een chimpansee bijvoorbeeld kan wel een pen over een vel papier halen en tekens op dit papier aanbrengen. Mogelijk zult u dit niet als schrijven ervaren, doch wie zal ontkennen dat de mens niét over het vermogen beschikt om het schrift van de chimpansee in menselijke taal om te zetten?

Neemt het dier genoegen met het leven zonder overbodige gemakken? Ook voor de mens zijn lezen en schrijven geen noodzaak om te overleven (hoeveel analfabeten kennen wij nog?), doch slechts hulpmiddelen om met elkaar te communiceren, ontstaan uit een behoefte naar meer dan strikt noodzakelijk is. Bescheidenheid siert het dier!

Jan Kruizinga